در حال حاضر درایر تبریدی و درایر جذبی از مهم ترین و کارآمدترین انواع درایر در بازار هستند. انتخاب بهترین درایر از بین درایرهای مختلف چالش مهمی در صنایع است؛ بنابراین باید به درستی از نحوه عملکرد و تفاوت های این درایرها آگاه بود تا بتوان انتخاب خوبی داشت. دستگاه های کارخانه ها با کمپرسور و یا کمپرسور اسکرو کار می کنند و کمپرسورها هوای اطراف را می مکند و آن را فشرده می سازند.
هوای فشرده شده شامل مقداری آب است که فشرده نمی شود که با بالا رفتن دمای کمپرسور رطوبت بیشتر در هوای فشرده نگه داشته شده و زمانی که دما کاهش می یابد آب و هوا از هم تفکیک می شوند. حذف و جذب رطوبت توسط درایر جذبی امکان پذیر است که از زنگ زدن و پوسیده شدن ابزارها و تحهیزات، اتصالات و لوله ها و ماشین آلات جلوگیری می کند. با این مقاله همراه باشید تا به مقایسه درایر جذبی هیتردار و هیتلس بپردازیم.
مکان های صنعتی مختلفی که از کمپرسور برای تهویه هوا استفاده می کنند نیاز به درایر تبریدی دارند تا هوای محیط را خشک کند.
درایر تبریدی در مکان های صنعتی مختلف برای حذف رطوبت موجود در هوا کاربردهای زیادی دارد.
درایر جذبی (Absorption dryer)وظیفه حذف رطوبت از هوای فشرده را با استفاده از مواد جاذب بر عهده دارد. هوای فشرده ای که وارد کمپرسور می شود ابتدا از فیلتر اولیه عبور کرده و به پکیج درایر وارد می شود. همیشه جذب رطوبت و هوای فشرده خشک توسط یک برج در حال تولید است و برج دیگر در حالت احیاء قرار دارد.
درون این برج ها مواد جاذب رطوبت به کار رفته که آب موجود در هوای فشرده را می گیرند؛ زمانی که هوای خشک در حال تولید است مواد جاذب از رطوبت اشباع می شوند که باید دوباره احیاء شده تا بتوانند مجدد رطوبت تولید شده را بگیرند. برای این کار برج دوم وارد چرخه کاری شده و در برجی که مواد جاذب از رطوبت اشباع شده اند عملیات احیاء آغاز می شود و تا انتها این سیکل ادامه دارد. طی فرآیند برای حذف رطوبت موجود در مواد جاذب از هوای خشک تولید شده استفاده می شود.
به طور کلی درایرهای جذبی به دو نوع درایر جذبی هیتلس و درایر جذبی هیتردار تقسیم می شود. کاربرد درایر جذبی هیتلس (Heatless purge type) برای ظرفیت های کمتر از ۳۰ متر مکعب بر دقیقه است و درایر جذبی هیتردار (Blower reactivated typye) برای ظرفیت های بیشتر از ۳۰ مترمکعب بر دقیقه استفاده می شود.
درایرهای تبریدی و جذبی در برخی موارد با هم تفاوت هایی دارند هر فرآیند و سیکل کاری مشابهی دارند.
1.از لحاظ کارکرد درایر تبریدی باعث کاهش دما و میعان رطوبت موجود در هوا می شود ولی این رطوبت در درایر جذبی توسط مواد جاذب از بین می رود.
2.از نظر منطقه استفاده درایر جذبی برای مناطق کویری و گرمسیری مناسب است ولی درایر تبریدی برای مناطق مرطوب کاربرد دارد.
3.از لحاظ مصرف انرژی و قیمت درایر تبریدی در مقایسه با درایر جذبی اقتصادی تر است.
4.در درایرهای تبریدی نقطه شبنم +3 درجه سانتیگراد است اما نقطه شبنم در درایر جذبی هیتردار تا 40- دره سانتیگراد و گاهی تا 70- درجه سانتیگراد رسانده می شود. (نکته مهم: نقطه شبنم 3 درجه به این معنی است که تا رسیدن دمای هوای فشرده به زیر 3 درجه سانتیگراد، شبنم تشکیل نمی شود)
5.از نظر هزینه نگهداری درایر جذبی نسبت به درایر تبریدی هزینه بیشتری دارد. در درایر جذبی پس از هر 6000 ساعت کارکرد باید مواد آلومینا اکتیو آن تعویض شوند ولی درایر تبریدی به دلیل حالت یخچالی که دارد با عبور هوا از کندانسورها و طی مراحلی رطوبت از دست می رود و هزینه نگهداری ندارد.
6.از لحاظ اتلاف هوا در درایر تبریدی اتلاف هوا وجود ندارد ولی در درایرهای جذبی حدود 20 درصد هوا تلف می شود. در این درایرها ۱۵~۲۰% هوای تولیدی کمپرسور در برجک ها صرف خشک کردن مواد دسیکانت می شود و برای این کار باید ظرفیت کمپرسور حدود 20 درصد از ظرفیت مورد نیاز بزرگتر باشد.
در درایر جذبی هیتردار فرآیندی همانند درایرهای جذبی هیتلس اتفاق می افتد ولی در این درایر تبریدی برای احیا مواد، هوای خشک از مسیر هیتر عبور داده می شود. زمان چرخه جذب در درایر هیتردار بیشتر از درایر جذبی هیتلس است؛ زیرا درایر برای هیتینگ و کولینگ برج ها به زمان نیاز دارد. در درایر تبریدی هیتلس زمان سیکل کاری حدود 10 تا 15 دقیقه است ولی در درایر هیتردار به زمانی حدود 4 تا 8 ساعت نیاز دارد.
همان طور که گفتیم مقداری رطوبت در هوای فشرده ورودی به کمپرسور وجود دارد که باید توسط خشک کن هوا گرفته شود. عملکرد این دستگاه به دور روش تبریدی و جذبی صورت می گیرد. در داخل درایرهای تبریدی هوای فشرده ورودی تا نقطه شبنم +3 درجه می رسد.
زمانی که دمای هوای بخار آب کاهش می یابد به مایع تبدیل می شود که از از محل شیر تخلیه برقی سیستم خارج می گردد. در طی این فرآیند از طریق مبدل حرارتی هوای خشک عبور داده شده و در مجاورت هوای گرم مجدد گرم می شود و در پایان یک جریان هوا با دمای متعادل و خشک از درایر تبریدی خارج می شود.
یکی دیگر از روش های حذف رطوبت هوای فشرده استفاده از درایر جذبی (دسیکانت) است. مواد جاذب در این درایرها شامل مولکولارسیو، سیلیکا ژل و آلومینا اکتیو هستند که هوای فشرده از بین این مواد عبور داده شده و هوا در تماس با آن ها رطوبت خود را از دست می دهد. خشک کن ها یا درایرهای جذبی دارای دو مخزن یا برجک هستند که یکی از مخزن ها کار جذب را انجام می دهد و دیگری مواد خود را احیا می کند؛ در نتیجه این درایر کارایی موثری خواهد داشت.
در درایرهای هیتردار سیکل زمانی بالاتری وجود دارد، اندازه مخزن های درایر بزرگتر است و در آن مواد جاذب بیشتری استفاده می شود.علاوه بر این ها هزینه خرید هیتر و ادوات کنترلی و هزینه تعویض مواد جاذب در زمان اورهال سبب شده که هزینه اولیه خرید درایرهای هیتردار از خرید درایر هیتلس بیشتر شود.
در درایرهای هیتردار از هیتر استفاده می شود به همین دلیل نسبت به درایرهای هیتلس میزان پرچ کمتری دارند. تنها در مواقعی که جریان ورودی به درایر زیاد است می توان در این درایر از پرچ استفاده کرد. همچنین درایرهای جذبی هیتردار توان مصرفی بیشتری نسبت به درایرهای هیتلس دارند؛ زیرا در درایر هیتردار برای تامین گرمای مسیر پرچ از یک هیتر استفاده می شود.
برای انتخاب یک درایر خوب باید از لحاظ مختلف با هم مقایسه شوند در بخش هایی از مقاله دو درایر جذبی هیتردار و هیتلس با هم مقایسه و تفاوت های آنان بیان شد. اما انتخاب درایر تبریدی یا جذبی با دمای هوایی که سیستم تولید می کند رابطه مستقیم دارد. در بسیاری مواقع درایر تبریدی نمی تواند انتظارات را برآورده کند؛ زیرا این نوع درایر فقط می تواند آب را تا دمای 3 درجه سیلسیوس از بین ببرد.
وجود آب در سیستم تا زمانی که دما کمتر از 3 درجه نشود مشکلی ایجاد نمی کند؛ ولی اگر سیستم هوا فشرده در محیط سردتر یا در فضای باز که دمای محیط از 2 درجه پایین تر برود، قرار داشته باشد برای تامین نیازها باید درایر جذبی سیکانت را انتخاب کرد.
جمع بندی
کیفیت هوای فشرده مورد استفاده در خط تولید یکی از فاکتورهای مهم در صنعت پنوماتیک است. سیستم هوا خشک کن در صنایع مختلف برای جلوگیری از اثرات مخرب رطوبت هوای فشرده و کاهش هزینه های این آسیب ها استفاده می شود.
درایر تبریدی وظیفه گرفتن رطوبت هوای فشرده را بر عهده دارد که از این طریق می تواند گرمای محیط را گرفته و خنک سازی را انجام دهد. در این مقاله به مقایسه تفاوت درایر جذبی هیتردار و هیتلس پرداخته شد.
WhatsApp us