تفاوت بین کمپرسور اسکرو و کمپرسور اسکرال
در اینجا به بررسی تفاوت کمپرسور اسکرو و اسکرال در چیلر تراکمی میپردازیم و چرا دانستن این تفاوت بین کمپرسور ها مهم است و باید از آن اطلاعات کافی داشته باشیم. برای درک بهتر تفاوت این دو نوع کمپرسور بهتر است ابتدا در مورد هر کدام اطلاعاتی داشته باشیم.
چیلر هوا خنک اسکرال؛ یکی از پرکاربردترین و مدرن‌ترین روش های کاهنده حرارت در تاسیسات صنعتی و سیستم‌های تهویه به شمار می‌رود. این چیلرها در فرآیند خنک سازی خود از هوا استفاده میکنند. از این چیلرها در صنایع گسترده تری نیز استفاده میشود که از میان آن ها میتوان سیستم های آب سردکن‌ها را نام برد.
کمپرسور اسکرال چیست؟
یکی از انواع کمپرسورهایی که در سیستم‌های تهویه مطبوع و همچنین سیستم های تبرید استفاده می‌شوند، کمپرسور اسکرال (Scroll compressor) است. اسکرال نسبت به دیگر انواع کمپرسورها، تکنولوژی پیشرفته‌تر و جدیدتری دارد.
ظاهر این دستگاه به صورت استوانه‌ای شکل است و از دو مارپیچ ثابت و متحرک تشکیل شده است. این دستگاه‌ها در انواع سیستم‌ها همچون کولر های گازی خانگی، انواع اسپیلت ها و هواساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. کمپرسور اسکرال در تهویه مطبوع تجاری و سردخانه با ظرفیت ۱۸ تا ۳۵ کیلووات انجام مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور کلی برای مناطق گرمسیر استفاده از کمپرسور اسکرال مناسب‌تر است. مشهورترین برند های تجاری کمپرسور های مخصوص سیستم های تهویه مطبوع و همچنین سیستم های تبرید کمپرسورهای دانفوس و همچنین کوپلند هستند که از لحاظ کیفیت میتوان آن ها را به عنوان برند های برتر در این زمینه معرفی کرد.
دو نوع کمپرسور اسکرال داریم :
-کمپرسور اسکرال متحرک
در کمپرسورهای اسکرال متحرک، تعداد دور مارپیچ درونی قابل تغییر بوده و به کمک آن می توان میزان هوای متراکم شده و دما و فشار مبرد را تحت کنترل خود داشت.
-کمپرسور اسکرال ثابت
در کمپرسور اسکرال ثابت تعداد دور مارپیچ درونی ثابت بوده و قابل کنترل نیست. در این حالت برای کنترل میزان هوای متراکم شده، می توان با جابه‌جا کردن یکی از مارپیچ ها این کار را انجام داد.
کمپرسور اسکرو
این نوع از کمپرسورها به دلیل دارا بودن شکل ظاهری شبیه به حلزون به کمپرسورهای حلزونی نیز معروف هستند.
کمپرسور اسکرو دارای دو حلزون مارپیج شکل هستند که بصورت عکس هم دیگر میچرخند گاز محبوس شده در ابتدای مارپیچ با چرخش آن ها به سمت قسمت انتهایی مارپیچ حرکت می‌کند فاصله ی انتهای قسمت مارپیچ رفته رفته کم میشود و باعث فشرده سازی گاز به طور کامل میشود و این کاهش حجم باعث حرکت سیال به سمت ادامه مسیر چی شود.
تفاوت های کمپرسور اسکرو و اسکرال
اصلی ترین تفاوت کمپرسور اسکرو و اسکرال در نوع ساخت آن ها و ظرفیت های تولیدی آن ها می باشد. کمپرسور های اسکرال دارای ظرفیت پایین تری نسبت به کمپرسورهای اسکرو است و برای مصارف کوچک تر مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا در چیلرهایی که کمپرسور اسکرال استفاده می کنند به دلیل همین ظرفیت پایین به منظور دستیابی به ظرفیت بالا ،از چند کمپرسور استفاده می کنند .
در چیلرهای اسکرال استفاده از یک تا هشت کمپرسور مرسوم می باشد. چیلرهای اسکرال از ظرفیت 3 تن تبرید (BTU) تا حدود 250 تن تبرید ساخته می شوند و بسته به اندازه چیلر تعداد کمپرسورها متفاوت می باشد.
این تعداد بالای کمپرسور ( اگر هر کمپرسور را دورثابت و یک مرحله در نظر داشته باشیم)، باعث افزایش تعداد مرحله های زیر بار رفتن چیلر خواهد شد. به طور مثال چیلری که از چهار کمپرسور اسکرال بهره میبرد، دارای چهار مرحله کنترل ظرفیت است و بنا به ظرفیت مورد نیاز این کمپرسورها زیر بار خواهند رفت.
از نظر تعمیر و نگه داری کمپرسورهای اسکرال معمولا کمپرسورهای غیر قابل تعمیر می باشند و پلمپ می باشند که در صورت خراب شدن ، کمپرسور باید تعویض شود. البته در سیستم های چیلر اسکرال نوین، در صورت غیر عملیاتی شدن یک کمپرسور، باقی کمپرسورها به کار خود ادامه می دهند و این می تواند یکی دیگر از مزایای استفاده از این چیلرها باشد.
در نهایت تعداد بیشتر کمپرسور ها علاوه بر کاهش میزان مصرف برق در ساختمان های مسکونی (به علت روشن نبودن همزمان تمامی فن کویل ها)، باعث طول عمر بیشتر دستگاه، و نگه داری بهتر و راحت تر سیستم ها می شود.
سخن پایانی
درک تفاوت میان کمپرسور اسکرو (Screw Compressor) و کمپرسور اسکرال (Scroll Compressor) به انتخاب بهینه و اقتصادی در سیستم‌های هوای فشرده یا برودتی کمک شایانی می‌کند. هر دو نوع کمپرسور با هدف فشرده‌سازی گاز طراحی شده‌اند، اما از نظر ساختار داخلی، ظرفیت کاری، نوع کاربرد و هزینه نگهداری تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
کمپرسور اسکرو به دلیل توان بالا، کارکرد مداوم و بازدهی مناسب، گزینه‌ای ایده‌آل برای مصارف صنعتی و خطوط تولید است. در مقابل، کمپرسور اسکرال با صدای کمتر، لرزش پایین و راندمان انرژی مناسب، بیشتر در سیستم‌های تهویه مطبوع و کاربردهای کوچک‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انتخاب درست بین این دو نوع کمپرسور، باید بر اساس نیاز، نوع کاربرد، فشار کاری و بودجه صورت گیرد تا علاوه بر بهره‌وری بالا، هزینه‌های انرژی و تعمیرات نیز به حداقل برسد.
سوالات متداول
1. اصلی‌ترین تفاوت بین کمپرسور اسکرو و اسکرال چیست؟
تفاوت اصلی در نوع مکانیزم فشرده‌سازی است. کمپرسور اسکرو از دو روتور مارپیچی استفاده می‌کند، در حالی که کمپرسور اسکرال از دو دیسک مارپیچ هم‌مرکز (یکی ثابت و دیگری متحرک) برای فشرده‌سازی گاز بهره میبرد.
2. کدام نوع کمپرسور برای استفاده صنعتی مناسب‌تر است؟
کمپرسور اسکرو به دلیل توان بالا و قابلیت کارکرد مداوم، برای مصارف صنعتی، خطوط تولید و کارگاه‌های بزرگ مناسب‌تر است.
3. آیا کمپرسور اسکرال نسبت به اسکرو صدای کمتری دارد؟
بله. کمپرسور اسکرال نسبت به اسکرو صدای کمتر و لرزش پایین‌تری دارد، به همین دلیل در سیستم‌های تهویه مطبوع و محیط‌های اداری کاربرد بیشتری دارد.
4. مصرف انرژی کدام کمپرسور کمتر است؟
در شرایط کاری سبک و متناوب، کمپرسور اسکرال مصرف انرژی پایین‌تری دارد، اما در شرایط کاری سنگین و مداوم، کمپرسور اسکرو از نظر بازده انرژی عملکرد بهتری ارائه می‌دهد.
5. هزینه نگهداری این دو نوع کمپرسور چقدر با هم تفاوت دارد؟
کمپرسور اسکرال به‌طور کلی نیاز کمتری به سرویس دارد، زیرا قطعات متحرک آن کمتر است. اما در کمپرسور اسکرو به دلیل استفاده از روغن، فیلتر و سیستم خنک‌کاری، نگهداری منظم‌تری لازم است.
6. آیا کمپرسور اسکرو و اسکرال هر دو بدون روغن هم تولید می‌شوند؟
بله. هر دو نوع کمپرسور در مدل‌های اوایل (روغنی) و Oil-Free (بدون روغن) موجود هستند، اما طراحی و قیمت مدل‌های بدون روغن پیچیده‌تر و گران‌تر است.
